با یک مطالعه اجمالی در تاریخ معاصر ایران می بینیم که قیام پانزدهم خرداد 1342 شمسی، ششمین قیام مردم کوچه و بازار است که همه آنها با هدف کاملاً مذهبی - سیاسی و با ارشاد و همراهی جامعه روحانیت شکل گرفته است.
اولین قیام: قیامی بود که مردم برای دفع تجاوزات اعضای سفارت و سالداتها یا همان سربازان دولت تزاری روس در تهران برپا شد. در این قیام گریبایدوف، سفیر جوان و خیره سر روسیه به همراه هشتاد نفر از تبعۀ روسیه کشته شدند.
دومین قیام: در مخالفت با ناصرالدین شاه و به دلیل شکستن حرمت فتوای میرزای شیرازی در واقعۀ تحریم و نهضت تنباکو بود که در نهایت روحانیت پیروز گردید و ناصرالدین شاه مجبور شد امتیاز واگذاری عملیات تنباکو به خارجیان را لغو نماید.
سومین قیام: در جریان به توپ بستن مجلس شورای ملی پیش آمد که در زمان محمدعلیشاه اتفاق افتاد.
چهارمین قیام: در جوار مرقد مطهر امام رضا (ع) در شهر مشهد روی داد، و آن زمانی بود که رضا شاه فرمان کشف حجاب را صادر کرده بود.
پنجین قیام: را در 30 تیر 1331 مشاهده می کنیم که به منظور کوتاه کردن دست بیگانه از ثروت ملی نفت انجام گرفت.
ششمین قیام: با شرکت مردم و ارشاد روحانیت و با اهداف مذهبی سیاسی صورت گرفت و قیام خونین پانزدهم خرداد 1342 نامیده شد که با دوازده محرم 1383 هجری قمری متقارن بود.
سربداران کوچه و بازار را بهتر بشناسید.